Towarowa Giełda Energii dla firm

Autor: Switch Energy · Opublikowano: 29.05.2023 r.
Towarowa Giełda Energii dla firm

Towarowa Giełda Energii obraca towarami giełdowymi w Polsce. Udział w TGE jest otwarty dla spółek handlowych, firm i osób prywatnych oraz przedsiębiorstw energetycznych. Wybór oferty u sprzedawcy na zakup energii z TGE okazuje się bardzo korzystny, zwłaszcza dla przedsiębiorców. Opisujemy czym tak naprawdę jest TGE, jak działa oraz dlaczego to dobra alternatywa dla biznesowych odbiorców prądu.

Czym jest Towarowa Giełda Energii S.A.?

Towarowa Giełda Energii jest spółką akcyjną, która działa na Rynku Towarów Giełdowych w Polsce. Umożliwia kupno i sprzedaż energii elektrycznej dla firm, ale też handel produktami pochodnymi takimi jak kontrakty terminowe na energię elektryczną. Jednym z podstawowych towarów na TGE jest również gaz ziemny. 

Przedsiębiorstwo działa jako rynek spot, na którym transakcje odbywają się w danym czasie oraz rynek terminowy, na którym transakcje dotyczą dostaw prądu w przyszłości. Transakcje przeprowadzane na platformie są regulowane m.in. przez prawo energetyczne i nadzorowane przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Dzięki TGE kupujący i sprzedający mają możliwość uzyskania lepszej ceny za energię elektryczną, co pozwala na efektywniejsze zarządzanie kosztami i ryzykiem. 

Przedsiębiorstwo wchodzi w skład Grupy Kapitałowej Giełdy Papierów Wartościowych.

Warto wiedzieć

Giełda Energii jest członkiem Europejskiej Organizacji Giełd Towarowych (European Commodity Exchanges – EEX Group) i jest połączona z innymi europejskimi giełdami energii.

Szukasz oferty sprzedażowej dla siebie? Sprawdź naszą porównywarkę cen prądu i oceń, która firma sprzedażowa ma najkorzystniejsze ceny.

Jeśli chcesz zainwestować w odnawialne źródła energii i uzyskać dofinansowanie, dowiedz się więcej na temat programu Mój Prąd 6.0.

Towarowa Giełda Energii jak działa?

TGE działa na podstawie elektronicznej platformy handlowej, na której uczestnicy rynku mogą składać oferty kupna i sprzedaży energii elektrycznej. Ceny prądu na TGE są zatwierdzane na zasadzie ofert i popytu. Oznacza to, że cena jest ustalana w wyniku negocjacji pomiędzy kupującymi a sprzedającymi.

Warto wiedzieć

TGE oferuje różne produkty handlowe, takie jak:
Energia elektryczna na rynku dnia bieżącego,Kontrakty terminowe na energię elektryczną,Produkty pochodne związane z rynkiem energii elektrycznej, takie jak kontrakty forward, opcje czy swap.

Czynnikiem, który wyznacza giełdową cenę prądu, jest najdroższa jednostka, czyli cena krańcowa. Wzrost zużycia prądu w momencie szczytu zapotrzebowania (peaku) powoduje zwiększenie cen poza szczytem (off-peak).

Jeżeli rozważasz ofertę jaką oferuje giełda energii, przeczytaj nasz artykuł, który jest o tym, jak w ostatnich latach na TGE kształtowała się cena energii elektrycznej.

Giełda towarowa energii – czym różni się rynek spot od rynku terminowego? 

Rynek spot to inaczej rynek kasowy, krótkoterminowy. To rynek, na którym transakcje gotówkowe są realizowane po aktualnej cenie. Po dokonaniu transakcji, gotówka, jest przesyłana bezpośrednio do nabywcy. Na takim rynku przedmiotem kupna mogą być papiery wartościowe lub surowce. 

Rynek terminowy różni się od rynku spot tym, że daje możliwość opóźnienia operacji finansowej, zgodnie z ceną terminową.

Rynek Dnia Następnego 

Jest to rynek spot dla rynku energii elektrycznej w Polsce. Funkcjonuje od 30 czerwca 2000 r. Ceny na tym rynku są punktem odniesienia dla cen energii w kontaktach bilateralnych. 

RDN jest przede wszystkim dla spółek, które chcą w bezpieczny i aktywny sposób na bieżąco domykać portfele zakupów/sprzedaży energii elektrycznej w danych godzinach w ciągu doby. Zmiany na RDN obrazowane są przez 6 indeksów cenowych, które odnoszą się do dnia i pory dnia dostawy.

Warto wiedzieć

Dzięki Rynkowi Dnia Następnego energii elektrycznej na giełdzie dostępne są kontrakty godzinowe i blokowe.

Rynek Dnia Bieżącego (SIDC)

Działa w ramach Unii Europejskiej i obecnie łączy 21 krajów. Umożliwia handel energią elektryczną na terenie większości krajów UE. Na takim rynku handel odbywa się w formie notowań ciągłych przez 24h na dobę. Notowania działają od 14:00 na dzień przed dostawą i wygasają na godzinę przed rozpoczęciem dostawy. 

Warto wiedzieć

29 listopada 2023 w ramach SIDC pomyślnie uruchomiony został czwarty etap integracji w ramach europejskiego Rynku Dnia Bieżącego.

Szukasz informacji na temat OZE? Przeczytaj artykuł: Mix energetyczny w Polsce – wzrost OZE.

TGE – bezpieczeństwo transakcji giełdowych

Utrzymanie bezpieczeństwa przy rozliczaniu transakcji giełdowych jest ważne. Dla Towarowej Giełdy Energii takie działania podejmuje Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych S.A. (IRGiT). Instytucja jest odpowiedzialna za prowadzenie rozliczeń i rozrachunku transakcji przeprowadzanych na TGE. 

IRGiT za sprawą opracowanego systemu rozliczeń, daje całkowite bezpieczeństwo obrotu na giełdzie. Chroni uczestników rynku przed ryzykiem związanym z ich niewypłacalnością na giełdzie.

IRGiT działa dwutorowo:

  • Zgodnie z ustawą o obrocie instrumentami finansowymi i zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) z dnia 19 kwietnia 2010 roku, rozlicza instrumenty finansowe w ramach Izby Rozliczeniowej i Rozrachunkowej.

  • Według zawiadomienia złożonego w dniu 19 kwietnia 2010 r. na podstawie art. 68a ust. 14 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, zajmuje się obsługą finansową towarów giełdowych oraz hurtowych produktów energetycznych w ramach Giełdowej Izby Rozrachunkowej w rozumieniu Ustawy o Giełdach Towarowych.
  • Obrót na Rynku Terminowym Praw Majątkowych – co to?

    RTM jest rynkiem działającym na TGE w ramach Zorganizowanej Platformy Obrotu – OTF. Prawa majątkowe to osobna kategoria produktów energetycznych w ofercie TGE. Są one rodzajem wsparcia dla energii elektrycznej z kogeneracji, OZE i efektywności energetycznej.

    Rynek Praw Majątkowych dla takiej kategorii energii działa od 28 grudnia 2005 roku. 

    Umożliwia on wytwórcom korzystnie sprzedawać prawa majątkowe, natomiast spółkom energetycznym ułatwia wywiązywanie się z obowiązku zakupu tych praw. 

    Obrót prawami majątkowymi i świadectwa ich pochodzenia dotyczą:

    • produkcji biogazu rolniczego,
    • produkcji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł prądu, 
    • efektywności energetycznej,
    • produkcji energii elektrycznej w biogazowniach rolniczych.

    Warto wiedzieć

    W styczniu 2023 r. została zawarta pierwsza transakcja na Rynku Terminowym Praw Majątkowych w ramach Zorganizowanej Platformy Obrotu (OTF).

    Towarowa Giełda Energii szansą dla przedsiębiorców 

    Ceny prądu są bardzo wysokie. Obecnie cenniki sprzedawców na zwykłe oferty energii mają wyższe kwoty niż na oferty giełdowe. Przejście na ofertę sprzedaży energii z TGE niesie za sobą wiele pozytywów, zwłaszcza dla przedsiębiorców. Opisujemy, które z nich są najcenniejsze. 

  • Wygoda

  • Bez aktywnego działania i śledzenia indeksów giełdowych przedsiębiorca może uzyskać cenę, która w danym momencie odzwierciedla trendy rynkowe.

  • Eliminacja ryzyka

  • Podjęcie takiej decyzji zapobiega zakupowi prądu w nieodpowiednim momencie.

  • Odzwierciedlenie trendów rynkowych 

  • Klient akceptuje bazowy poziom kosztów, a końcowa cena miesięczna odzwierciedla rynek.

  • Automatyczne wyliczenie ceny

  • Przedsiębiorca nie musi monitorować giełdy ani angażować pracowników w zakup prądu. Wybór oferty giełdowej zamiast oferty od sprzedawcy zapewni zmiany w miesięcznym rachunku.

  • Bezpieczeństwo

  • Korzystanie z usług Towarowej Giełdy Energii daje przedsiębiorcy bezpieczną opcję rynkową zakupu energii poprzez uzyskanie cen rynkowych. Dzięki temu miesięczne rozliczenie może ulec zmianie.

    Zestawienie cen energii u sprzedawców 
    oferta z giełdy vs oferta z cennika 
    2022
    Taryfa/sprzedawca/miesiącCena z cennikaCena z TGE
    C11/PGE/CZERWIEC
    C11/ENEFIT/MAJ
    C11/AXPO/MAJ
    1450,00
    1151,42
    1133,64
    884,68
    662,40
    662,40

    Cena prądu za poprzedni miesiąc 

    Jeżeli zdecydujesz się na ofertę giełdową u swojego sprzedawcy, możesz śledzić raporty, dzięki którym dowiesz się, jaka jest cena energii elektrycznej za poprzedni miesiąc. 

    Aby to zweryfikować, wejdź na stronę tge.pl. Tam, klikając w zakładkę „Dane rynkowe”, zostaniesz przekierowany do sekcji, w której znajdziesz „Dane statystyczne”

    Następnie wybierając tę sekcję, zostaniesz przekierowany do podstrony, na której dostępne będą „Raporty miesięczne”

    Taki raport należy pobrać. Cenę za energię za poprzedni miesiąc znajdziesz na pierwszej stronie raportu, opisaną jako „Miesięczna Cena BASE (PLN/MWh)”.

    TGE, Raport miesięczny za grudzień 2022
    TGE, Raport miesięczny za grudzień 2022, str.1. 

    Cena energii uzależniona jest od jej ilości jej zużycia i wyprodukowanych zasobów. Stan, w jakim jest sieć elektroenergetyczna dla firm nie jest zbyt dobry.

    Cena energii za dzień poprzedni

    Korzystasz z oferty giełdowej u swojego sprzedawcy? Jeżeli tak, w takiej sytuacji ważną kwestią jest, aby zweryfikować cenę prądu za dzień poprzedni.

    Żeby to zrobić, należy wejść na stronę tge.pl., gdzie znajduje się indeks TGeBase. Oznacza on cenę energii elektrycznej za dzień poprzedni i ogólny wolumen zużycia prądu w MWh.

    TGE, Cena TGeBase
    TGE, Cena TGeBase

    Warto wiedzieć

    Indeks TGeBase jest parametrem, który przedstawia cenę prądu dla miesiąca dostawy. Podana kwota obliczana jest jako średnia arytmetyczna ze średnich ważonych cen godzinowych zużycia.

    Średnia ważona cena 

    Średnia ważona cena jest kwotą zakupu prądu z giełdy spot przez sprzedawcę prądu. Jest to tzw. czarna energia. Klient jest rozliczany z tej ceny, do której doliczane są dodatkowe koszty. 

    W skład dodatkowych opłat wchodzi koszt: 

    • emisji CO2,
    • akcyzy,
    • certyfikatów,
    • marży sprzedawcy, 
    • obsługi klienta (ebok),
    • opłaty transakcji z TGE,
    • zabezpieczenia ryzyka płynności finansowej,
    • zamrożenia środków pieniężnych z tytułu terminu płatności. 
    Składowe ceny energii RDN

    Jak zmienić ofertę sprzedaży prądu na ofertę kupna energii z TGE?

    Aby wykupić wystarczającą ilość prądu dla swoich klientów, sprzedawca prądu zazwyczaj podpisuje umowę z TGE na dany wolumen energii na miesiąc. Działania te odbywają się na Rynku Towarów Giełdowych. Dzięki temu uzyskuje możliwość wygenerowania oferty sprzedaży prądu z TGE dla odbiorców. 

    Jeżeli jako przedsiębiorca decydujesz się na ofertę kupna energii z TGE u swojego sprzedawcy, nie musisz się martwić dodatkowymi formalnościami. Wystarczy, że podasz sprzedawcy dokładny wolumen zużywanej energii w skali miesiąca. Na bazie takich informacji jako Członek TGE będzie on mógł zająć się odpowiednią dokumentacją względem giełdy. 

    Jedyna rzecz, którą musisz wykonać podczas przebiegu formalności, to podpisać umowę na konkretną ofertę ze swoim sprzedawcą. Aby zmienić obecną ofertę na taką, która dotyczy kupna prądu z TGE, należy:

  • Sprawdzić, czy obecny sprzedawca ma ofertę sprzedaży prądu z TGE.

  • Jeżeli nie, możesz zmienić sprzedawcę energii elektrycznej.

  • Podpisać umowę z docelowym sprzedawcą na wybraną ofertę.
  • Formalność zmiany oferty energii u sprzedawcy można przeprowadzić bardzo łatwo i szybko. Jeżeli Twoim celem jest optymalizacja budżetu – to jest to dla Ciebie dobre rozwiązanie.

    Plusem zmiany oferty u swojego sprzedawcy jest obniżenie miesięcznych kosztów za energię elektryczną. Nie musisz się martwić kosztami za prąd. Za pomocą takiej alternatywy poprawisz budżet swojej firmy.

    Warto wiedzieć

    Jeżeli jako odbiorca energii elektrycznej masz podpisaną umowę giełdową ze swoim sprzedawcą, możesz tylko raz podczas trwania umowy przejść z ceny giełdowej na stałą cenę. Jest to zasada ustanowiona przez Prezesa URE.

    Dopóki w państwie produkcja energii będzie się opierać głównie na elektrowniach węglowych, dbałość o bezpieczeństwo i rozwój energetyki będzie priorytetem. W chwili, gdy wyżej wymienione elektrownie zostaną zastąpione przez jądrowe i odnawialne źródła energii, wiele problemów gospodarczych zostanie rozwiązanych. Dokonuj więc takich wyborów, które dają Ci stabilizację zarówno dostaw energii, jak i ponoszonych z nimi kosztów.

    Jeżeli decydujesz się na zmianę obecnego sprzedawcy – wypełnij nasz formularz i umów się na rozmowę z konsultantem. 

    Szukasz taryfy, która będzie odpowiednia dla Twojej firmy? Przeczytaj artykuł: AXPO opinie o firmie.

    Od czego zależy cena za 1 MWh na Towarowej Giełdzie Energii? 

    Cena za 1 MWh na Towarowej Giełdzie Energii (TGE) zależy od kilku czynników:

  • Popytu i podaży

  • Podobnie jak na każdym rynku, cena prądu na TGE jest ustalana przez interakcję między popytem i podażą. Jeśli popyt na energię jest wyższy niż podaż, cena może wzrosnąć. Jeśli podaż jest większa niż popyt, cena może spaść. Cena za MWh na TGE może się różnić w zależności od rynku (dnia bieżącego, terminowego) i produktu (energia elektryczna, kontrakty terminowe, produkty pochodne).

  • Kosztów produkcji

  • Cena prądu na TGE jest uzależniona od kosztów jego produkcji. Najdroższy surowiec użyty do wyprodukowania energii wyznacza jej cenę rynkową prądu. W sytuacji, kiedy ilość wyprodukowanej energii z najtańszych źródeł jej pozyskiwania (OZE) jest mniejsza, sprzedawana jest energia pozyskana z droższych źródeł takich jak węgiel czy gaz.

  • Kursu walutowego

  • Cena prądu na TGE jest również uzależniona od kursu walutowego, ponieważ wiele kontraktów na TGE jest denominowanych w walutach obcych.

  • Warunków pogodowych

  • Warunki pogodowe, takie jak susza, powodzie lub intensywne opady deszczu, mogą wpływać na cenę prądu. Dzieje się tak, ponieważ energia wyprodukowana z odnawialnych źródeł może wówczas zostać ograniczona.

  • Innych regulacji rządowych

  • Czyli od opłat dodatkowych lub subsydiów, które mogą wygenerować dużo większe ceny na rachunków za energię.

    Podsumowanie


    1. Towarowa Giełda Energii umożliwia kupno i sprzedaż prądu. Działa jako rynek spot energii elektrycznej w Polsce.

    2. Ceny energii elektrycznej na TGE są zatwierdzane na zasadzie popytu i ofert.

    3. Obrót na Rynku Terminowym Praw Majątkowych pozwala wytwórcom na dobrych warunkach sprzedać swoje prawa majątkowe, a spółkom energetycznym wywiązać się z obowiązku ich zakupu.

    4. Zmiana obecnej oferty sprzedaży prądu na ofertę kupna energii z TGE jest bardzo prostym zabiegiem, który można wykonać, nie wychodząc z domu.

    5. Cena za 1MWh na Towarowej Giełdzie Energii zależna jest od wielu czynników, a jednym z nich jest popyt i podaż.

    Switch Energy

    Switch Energy

    Redaktor serwisu

    Redakcja Switch Energy to zespół zaangażowanych autorów, a także cenionych współpracowników. Naszym celem jest wspieranie czytelników w podejmowaniu racjonalnych decyzji dot. obniżenia cen energii elektrycznej. Regularnie dostarczamy rzetelnych, aktualnych treści dotyczących branży energetycznej i OZE.

    Wiedza

    Skorzystaj z naszej
    bazy wiedzy