Prawo energetyczne – najważniejsze informacje

Prawo energetyczne to ustawa, która odpowiada w Polsce za politykę energetyczną. Została uchwalona w 1997 r. przez polski rząd. Dokument ten określa kwestie państwowych działań energetycznych i zasady dostarczania energii i paliw.

Ustawa Prawo energetyczne – co reguluje?

Projekt ustawy trafił do Sejmu RP w 1995 roku. 10 kwietnia 1997 roku został zatwierdzony i wdrożony w życie.

Dokument uzupełniają akty wykonawcze, które określają funkcjonowanie konkretnych artykułów. Ustawa dużo razy była nowelizowana. Ostatnie zmiany w jej obrębie miały miejsce w 2022 roku. Częstotliwość tych zmian wynika z dynamicznie postępującej sytuacji na rynku energii elektrycznej i z potrzeby zmian prawnych ze względu na unijne rozporządzenia.

Ustawa Prawo energetyczne składa się z aktów, które są podzielone na rozdziały, artykuły i ustępy. Z kolei na ustępy składają się podpunkty.

Co dokładnie reguluje Prawo energetyczne i jakie zasady określa? Dokument ustala zasady działania polskiej polityki energetycznej, warunki zakupu i użytkowania ciepła, paliw i energii, a także zasady prowadzenia działalności przedsiębiorstw energetycznych. Ustawa ta określa organy właściwe w związku z gospodarką paliwami i energią.

Ustawa Prawo energetyczne to bardzo ważny dokument, który wprowadza porządek i reguluje następujące zagadnienia:

Niestosowanie się do przepisów ustawy grozi poniesieniem odpowiedzialności finansowej.

Szukasz odpowiedniej oferty energii elektrycznej do swojej firmy? Skorzystaj z porównywarki cen prądu i wybierz najbardziej opłacalną.

PORÓWNAJ CENY ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Jeśli chcesz poznać aktualności z branży OZE, przeczytaj artykuł: Mix energetyczny w Polsce – wzrost OZE.

Prezes URE regulatorem polityki energetycznej państwa

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 2 lit. l. Prezes URE jest organem powołanym na mocy ustawy z 1997 r., który realizuje zadania w związku z gospodarką paliwami i energią, a także promowaniem konkurencji. Jest on wybierany przez Prezesa Rady Ministrów na pięcioletnią kadencję.

Do głównych zadań Prezesa URE należy:

• udzielanie i cofanie koncesji;
• kontrolowanie taryf paliw, ciepła i energii;
• równoprawne traktowanie odbiorców;
• tworzenie rocznych sprawozdań finansowych;
• kalkulacja taryf.

PORÓWNAJ CENY ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Kogo dotyczy prawo energetyczne?

Ustawa Prawo energetyczne to dokument prawny, który dotyczy sektora paliw, ciepłownictwa i elektroenergetyki. Obowiązuje wszystkich odbiorców energii elektrycznej, ale też jednostki stanowiące obrót energią, ciepłem i paliwami gazowymi, kopalnymi. Dotyczy również kwestii przyłączeń do sieci elektroenergetycznej dla firm.

Odbiorca energii jest osobą, która otrzymuje lub pobiera paliwa i energię na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznym.

Czym zajmuje się przedsiębiorstwo energetyczne? Jest to podmiot, który prowadzi działalność gospodarczą. Może ono magazynować, przesyłać, dystrybuować, a także obracać paliwami, energią lub dwutlenkiem węgla.

Przedsiębiorstwo energetyczne obrotu może również obracać energią elektryczną na Towarowej Giełdzie Energii dla firm.

Giełda energii jest bardzo dobrym rozwiązaniem dla klientów, którzy chcą zaoszczędzić na rachunkach za energię.

Ustawa Prawo energetyczne – główne założenia

Głównym celem ustawy, jest dążenie poprzez swoje działania, do zrównoważonego rozwoju energetyki w kraju. Jest to przede wszystkim ustanawianie zasad, w których można pczeczytać o tym, jak użytkować paliwa i energię. Dokument określa także wykonywanie i kontrolowanie działalności polegającej na przesyłaniu dwutlenku węgla.

Informacje, o których poza wyżej wymienionymi można przeczytać w ustawie, dotyczą zasad funkcjonowania systemu pomiarowego i centralnego systemu informacji rynku energii.

ZMIEŃ SPRZEDAWCĘ ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Ustawa Prawo energetyczne – nowelizacja 2021

Jak informuje serwis gov.pl, zgodnie z ustawą z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy, Ministerstwo Klimatu i Środowiska wprowadziło zmiany.

• Została zmieniona definicja nabywcy końcowego, według której akcyza na kupno energii przez podmiot, który ma koncesję na magazynowanie, jest niepotrzebna.
• Zniesiono opłatę przejściową z opłaty mocowej i kogeneracyjnej.
• O połowę zmniejszono wysokość opłaty za przyłączenie magazynu do sieci.
• Ustalono status Elektrowni Szczytowo-Pompowych oraz podmiotów, które prowadzą działania w zakresie magazynowania energii.
• Łączna moc zainstalowana magazynu energii stała się warunkiem uzyskania koncesji/wpisu do rejestru.
• Wdrożono definicję magazynowania i magazynu energii.
• Obowiązek posiadania taryfy magazynowania energii został zniesiony.
• Podwójne naliczanie opłat sieciowych zostało zniesione.
• Wprowadzono obowiązek wpisu do rejestru OSD magazynu o łącznej mocy zainstalowanej większej niż 50 kW.
• Wprowadzono obowiązek nałożenia koncesji na magazyny o mocy zainstalowanej większej niż 10 MW.
• Została wprowadzona możliwość pobierania przez magazyn energii z sieci. Jest on częścią OZE, bez utraty praw do certyfikatów i uprawnień.
• Wprowadzono opomiarowania źródeł odnawialnych. Uzależniono prawa do certyfikatów i uprawnień od innych systemów wsparcia i od prawidłowego opomiarowania magazynu.
• Zniesiono obowiązek przedstawiania świadectw z OZE, z kogeneracji oraz świadectw efektywności energetycznej.
• 1 lipca 2022 r. opublikowano Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, w którym przekazano ponownie zaktualizowany tekst ustawy. Ustawy, które wówczas uległy zmianie to: ustawa o energii elektrycznej i rezerwach strategicznych z dnia 17 grudnia 2020 r.
• (Dz. U. z 2021 r. poz. 255 i 694),
• ustawa o zmianie ustawy o efektywności energetycznej z dnia 20 kwietnia 2021 r.
• (Dz. U. poz. 868),
• ustawa o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw
• (Dz. U. poz. 1093, 1642 i 2269 oraz z 2022 r. poz. 1),
• ustawa o zmianie ustawy o rynku mocy oraz niektórych innych ustaw
• (Dz. U. poz. 1505),
• ustawa o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1642),
• ustawa o zmianie ustawy dotycząca spraw energii i jej odnawialnych źródeł oraz niektórych innych ustaw
• (Dz. U. poz. 1873),
• ustawa o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw
• (Dz. U. poz. 2376),
• ustawa o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2269),
• ustawa o zmianie ustawy – Prawo energetyczne z dnia 2 grudnia 2021 r.
• (Dz. U. poz. 2271),
• ustawa o ochotniczych strażach pożarnych z dnia 17 grudnia 2021 r.
• (Dz. U. poz. 2490),
• ustawa o dodatku osłonowym z dnia 17 grudnia 2021 r.
• (Dz. U. z 2022 r. poz. 1),
• ustawa o zmianie ustawy – Prawo energetyczne z dnia 13 stycznia 2022 r.
• (Dz. U. poz. 200),
• ustawa o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców końcowych paliw w związku z sytuacją na rynku gazu ziemnego z dnia 26 stycznia 2022 r.
• (Dz. U. poz. 202),
• ustawa. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne z dnia 24 lutego 2022 r
• (Dz. U. poz. 631).

Przesył dwutlenku węgla

Geologiczne składowanie dwutlenku węgla może zminimalizować, a nawet zapobiec szkodliwym zmianom klimatu. Mówi o tym dyrektywa o Wychwytywaniu i składowaniu dwutlenku węgla z dnia 23 kwietnia 2009 roku. Dokument został wprowadzony przez Parlament Europejski w celu ustalenia ram prawnych, które mają przeciwdziałać zmianom klimatu, wykorzystując bezpieczną metodę składowania CO2.

Ustawa Prawo energetyczne zawiera informacje o regulacjach, które są związane z systemem przesyłowym dwutlenku węgla. Informuje o tym rozdział 2b dokumentu. Porusza temat instalacji narzędzi lub sieci, które służą wychwytywaniu dwutlenku węgla, aby go składować podziemnie.

W art. 11n ust. 1 ustawy można przeczytać, że jednostką wyznaczającą operatora sieci transportowej dwutlenku węgla jest Prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Z kolei według ust. 2. tego artykułu operatorem transportu CO2 może być tylko podmiot, który posiada na to koncesję.

Zgodnie z art. 11p ust. 2 przedsiębiorstwo, które stara się o przyłączenie do sieci transportowej CO2, powinno złożyć wniosek do operatora sieci o określenie warunków przyłączenia. Natomiast ust. 4. tego artykułu określa, że za wyżej wymienione przyłączenie jest pobierana opłata, ustalona w odniesieniu do rzeczywistych nakładów poniesionych za realizację przyłączenia.

Przedstawiciele Operatora Sieci Transportowej dwutlenku węgla, którzy są do tego upoważnieni, pełnią kontrolę nad instalacją i urządzeniami przyłączonymi do sieci. Informacje na ten temat znajdziesz w art. 11s. 1.

Zasady dystrybucji energii elektrycznej i paliw

Kolejnym zagadnieniem, o którym można przeczytać w ustawie, jest zasada dostarczania paliw i energii. Jest to najobszerniejszy rozdział w całym dokumencie. Opisuje go cały art. 6. Bardzo szczegółowo określa on zasady przyłączania odbiorcy do sieci – zarówno energetycznej, jak i gazowej.

Określa również najważniejsze zagadnienia, które dotyczą zasad dostaw gazu i energii.
W dokumencie widnieje również zapis informujący o tym, kim jest odbiorca wrażliwy i jakie są warunki wypłacania dodatku energetycznego.

W art. 5e ust. 1 można przeczytać, że dodatek energetyczny jest przyznawany przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta na zasadzie decyzji podjętej na podstawie wniosku złożonego wcześniej przez odbiorcę wrażliwego energii.

Zasady kształtowania taryf i koncesji

Koncesji podlegają: obrót i wytwarzanie energii, a także magazynowanie paliw. Przy wytwarzaniu i obrocie mniejszą ilością energii, np. w przypadku mikro i małych instalacji fotowoltaicznych, koncesja nie jest potrzebna.

Urząd Regulacji Energetyki nadzoruje rynek energii i paliw. Za ustalanie wysokości taryf odpowiada Prezes URE.

Informacje o zasadach kształtowania taryf i koncesji znajdują się w art. 47 ust. 1 pkt 1 lit. b. ustawy. W wyżej wymienionym artykule można przeczytać, że w ciągu 30 dni od uzyskania koncesji, przedsiębiorstwo energetyczne powinno wystąpić do Prezesa URE z wnioskiem o zatwierdzenie taryfy.

Przedsiębiorstwo wówczas jest obowiązane do ostatecznego rozliczenia względem starej taryfy, następnie Prezes URE wyraża zgodę bądź odmawia zatwierdzenia nowej taryfy.

W punkcie 2. lit.a. tego artykułu zawarto informację, że Prezes URE może zatwierdzić taryfę przedsiębiorstwu energetycznemu na nie więcej niż 3 lata. Jej ceny nie mogą przekraczać kwot, które obowiązywały przed złożeniem wniosku.

PORÓWNAJ CENY ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Urządzenia, sieci i instalacje – eksploatacja

Ustawa o Prawie energetycznym stanowi konkretne wytyczne dla konserwacji urządzeń oraz dbałości o sieci i instalacje energetyczne. Zgodnie z prawem powyższymi czynnościami mogą się zajmować wyłącznie osoby, które mają do tego specjalne kwalifikacje.

Zgodnie z art. 54. ust. 1 ustawy świadectwo, które zostało nadane przez komisje kwalifikacyjne, powinno być potwierdzeniem kompetencji. Jeżeli działania nie są poparte powyższym dokumentem, wykonywane są bezprawnie. Mogą wówczas grozić nałożeniem wysokiej kary pieniężnej, a nawet pozbawieniem wolności.

Wybór dostawcy energii elektrycznej lub użytkowania paliw gazowych

W artykule 4 j. ustawy o Prawie energetycznym napisano, że paliwa gazowe można zakupić od dowolnego sprzedawcy.

• Odbiorca końcowy ma prawo odstąpić od umowy, która jest podpisana na czas nieokreślony. Wystarczy złożyć pisemne wypowiedzenie umowy.
• Odbiorca, który wypowiada umowę, powinien pokryć należności za pobrane surowce i które dotyczą również świadczenia usług systemowych, czyli przesyłu lub dystrybucji energii elektrycznej.
• Odbiorca końcowy może również wypowiedzieć umowę. Zwłaszcza w przypadku zawarcia jej na czas określony.
• Umowa, na podstawie której przedsiębiorstwo energetyczne dostarcza paliwa gazowe lub energię, ulega unieważnieniu miesiąc po złożeniu oświadczenia o rezygnacji. W takiej sytuacji odbiorca ma prawo wskazać późniejszy termin rozwiązania umowy.
• Gdy odbiorca końcowy zmieni sprzedawcę energii, nowy sprzedawca ma obowiązek poinformować o tym poprzedniego sprzedawcę i przedsiębiorstwo energetyczne, które zajmuje się przesyłem lub dystrybucją.
• Sprzedawca, który sprzedaje paliwa gazowe odbiorcom końcowym, powinien publikować ogólnodostępne informacje o cenach oraz warunkach ich wykorzystywania.
• Możliwość zmiany sprzedawcy energii lub paliw powinna zostać udostępniona odbiorcy nie później niż w ciągu 21 dni od uzyskania informacji o zawarciu nowej umowy.
• Sprzedawca powinien dokonać rozliczenia z odbiorcą nie później niż 42 dni od momentu dokonania tej zmiany.

Dane na temat zużycia paliw przez odbiorcę końcowego powinny być podawane nowemu i dotychczasowemu sprzedawcy przez operatora systemu przesyłowego lub gazowego. Powinien to zrobić w terminie, który umożliwia dokonanie rozliczeń z odbiorcą końcowym paliw.

Czy wiesz, że firmy sprzedażowe mają różne oferty energii? Zweryfikuj rynek i wybierz najkorzystniejszą opcję dla swojego przedsiębiorstwa.

ZMIEŃ SPRZEDAWCĘ ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Czym grozi nieprzestrzeganie zasad ustawy?

Nieterminowe dostarczenie Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki taryf do zatwierdzenia lub zaniechanie dostarczenia określonych sprawozdań może okazać się zgubne.

W wyniku niedostosowania się do wytycznych grozi grzywna, a nawet kara pozbawienia wolności. Warto zatem przestrzegać zasad, które dotyczą uczciwej konkurencji i prowadzenia niekoncesjonowanej działalności.

Według art. 56 ust. 3 pkt 6 lit. a. jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy, a podmiot zrealizował swój obowiązek i przestał naruszać prawo, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki może unieważnić wymierzoną karę.

Ważne określenia użyte w ustawie:

Dystrybucja energii i paliw gazowych	To inaczej transport energii i paliw sieciami dystrybucyjnymi w celu dostarczenia ich odbiorcom. Operatorzy Systemu Dystrybucyjnego, mają koncesję na rozprowadzanie energii, dlatego też odpowiedzialni są za dystrybucję.
Sprzedaż energii i paliw gazowych	To nic innego, jak sprzedaż bezpośrednia paliw lub energii. Jest ona dokonywana przez podmiot, który posiada koncesję od Operatora Sieci Dystrybucyjnych. Sprzedawca może być zarówno producentem jak i dystrybutorem.

Obrót energią i paliwami gazowymi	Według art. 3 pkt 6 p.e. ustawy Prawo energetyczne, obrotu energią lub paliwami gazowymi może dokonać podmiot, który posiada koncesjonowaną działalność gospodarczą. Polega to na hurtowym lub detalicznym handlu.
Gazowa sieć dystrybucyjna	Sieć gazowa niskich, średnich i wysokich ciśnień. Rozprowadza gaz do odbiorców końcowych. Za jej ruch sieciowy odpowiedzialny jest operator systemu dystrybucyjnego.

Przesyłanie dwutlenku węgla	To nic innego jak transport i podziemne składowanie dwutlenku węgla. Takie działania pomagają przeprowadzić projekt próbnego wychwytywania i składowania CO2 zgodnie z dyrektywą o Wychwytywaniu i składowaniu dwutlenku węgla z dnia 23 kwietnia 2009 r.
Energetyczna sieć przesyłowa	Jest to elektroenergetyczna sieć wysokich lub najwyższych napięć. Dzięki niej możliwy jest ruch sieciowy energii, za który odpowiada operator systemu dystrybucyjnego.

Skontaktuj się