Gaz z Norwegii – dlaczego jest kluczowy dla Polski?

Skąd Polska bierze gaz? Dlaczego Norwegia stała się naszym głównym partnerem energetycznym? Co daje nam gazociąg Baltic Pipe? W tym artykule pokazujemy, jak zmienił się rynek gazu po odcięciu rosyjskich dostaw i dlaczego to właśnie Norwegia pomaga Polsce przejść przez energetyczną rewolucję.

Dlaczego Norwegia stała się kluczowym partnerem energetycznym Polski?

Po inwazji Rosji na Ukrainę i wstrzymaniu dostaw gazu do Polski w kwietniu 2022 r., Polska musiała znaleźć inne źródło pozyskiwania gazu ziemnego. 

Norwegia, będąca jednym z największych producentów gazu ziemnego w Europie i członkiem Europejskiego Obszaru Gospodarczego, okazała się naturalnym sojusznikiem.

Norwegia nie tylko dysponują ogromnymi zasobami gazu, ale też działa w stabilnym i przewidywalnym systemie prawnym. 

Co więcej, Norwegia wzmocniła produkcję gazu po 2022 r., aby zrekompensować Europie braki po rosyjskich ograniczeniach – osiągając nawet 122 mld m sześc. gazu przeznaczonego do eksportu w 2023 r. Polska skorzystała na tym strategicznie, dywersyfikując swoje źródła dostaw.

Czym jest Baltic Pipe i jaką rolę odgrywa w polskiej energetyce?

Baltic Pipe to gazociąg uruchomiony we wrześniu 2022 r. Łączy on norweski system przesyłowy z Polską i prowadzi przez Danię. Projekt Baltic Pipe kosztował ok. 1,6 miliarda euro i ma przepustowość 10 mld m³ gazu rocznie.

Duński operator systemu przesyłowego Energinet odegrał kluczową rolę w realizacji projektu Baltic Pipe, zapewniając bezpieczny i stabilny przesył gazu z Norwegii do Polski przez terytorium Danii.

Gaz-System odpowiadał za zaprojektowanie, budowę i obecnie eksploatację wszystkich odcinków Baltic Pipe znajdujących się na terytorium Polski.

Orlen zarezerwował 8,3 mld m³ gazu, co pozwala zaspokoić większość krajowego zapotrzebowania na gaz (które w 2023 r. wynosiło ok. 17–18 mld m³). 

Gazociąg Baltic Pipe omija Rosję, co ma olbrzymie znaczenie geopolityczne – wzmacniając suwerenność energetyczną Polski i zmniejszając ryzyko szantażu energetycznego.

Jakie złoża w Norwegii eksploatuje Orlen?

PGNiG Upstream Norway (PUN), będący spółką zależną Grupy Orlen, prowadzi działalność wydobywczą na Norweskim Szelfie Kontynentalnym, gdzie posiada udziały w ponad 60 koncesjach. Złoża, w których PUN ma największy udział wydobywczy i inwestycyjny, to:

Krokiem w realizacji strategicznego celu koncernu jest wydobycie 6 mld m³ gazu rocznie do 2030 r.

Dowiedz się jak obliczyć rachunek za gaz!

Jakie korzyści daje Polsce własne wydobycie gazu w Norwegii?

Własne wydobycie gazu w Norwegii oznacza dla Polski zmniejszenie ryzyka cenowego na rynku hurtowym, a także stabilne przychody z eksportu i reekspedycji gazu.

Własne wydobycie jest dla Polski zabezpieczeniem przed niestabilnością geopolityczną, np. w Rosji czy na Bliskim Wschodzie.

Korzyścią dla kraju jest także wzmocnienie pozycji negocjacyjnej Polski w Unii Europejskiej.
Istnieje także dla nas możliwość sprzedaży nadwyżek na rynku europejskim.

To wszystko pozwala również lepiej planować transformację energetyczną – bo dostępność gazu sprzyja odchodzeniu od węgla w sektorze ciepłownictwa i energetyki zawodowej.

Jak wygląda rynek gazu w Polsce i jakie ma znaczenie gaz norweski?

W 2023 r. zużycie gazu w Polsce wyniosło ok. 18 mld m³, z czego ponad połowa pochodziła z importu. Po zamknięciu dostaw z Rosji, struktura importu zmieniła się diametralnie:

• 45% – Norwegia (głównie przez Baltic Pipe).
• 30% – LNG (Gazoport w Świnoujściu, a docelowo też Gdańsk).
• 25% – zakupy na rynku europejskim (Czechy, Niemcy).

Dzięki norweskiemu gazowi Polska może bezpiecznie przechodzić transformację energetyczną, ograniczając emisje bez ryzyka niedoborów.

Jakie są ceny gazu dla firm?

Jaka jest cena gazu dla firm? W 2025 roku małe i średnie firmy oraz instytucje publiczne płacą cenę zamrożoną na poziomie 0,2952 zł/kWh netto (czyli 0,3631 zł brutto).

Więksi odbiorcy przemysłowi rozliczają się po cenach rynkowych, które w 2025 roku kształtują się na poziomie od 240 do 290 zł za MWh, w zależności od dostawcy i warunków umowy.

Opłaty dystrybucyjne dla firm wzrosły o około 25% względem poprzedniego roku, co dodatkowo zwiększyło całkowity koszt zużycia gazu.

Jakie są zagrożenia dla dalszej współpracy Polski z Norwegią?

Największym zagrożeniem jest nacjonalizacja infrastruktury. W 2024 r. norweski rząd przejął ok. 9000 km gazociągów na szelfie kontynentalnym, wypłacając operatorom, w tym Orlenowi, rekompensaty. Choć operacja była korzystna finansowo, może ograniczyć kontrolę nad przesyłem.

Innym czynnikiem jest rosnąca konkurencja ze strony Niemiec i Wielkiej Brytanii – państwa te także chcą zwiększyć zakup gazu norweskiego.

Dodatkowo, z powodu polityki klimatycznej Unii Europejskiej i Norwegii, sektor wydobywczy będzie pod coraz większą presją regulacyjną.